رسانه ها و توسعه حقوق محيط زيست


مطالعات رسانه اي تابستان 1390; 6(13):165-182.

رسانه ها و توسعه حقوق محيط زيست

دبيري فرهاد,واحدناوان عارف*

دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم و تحقيقات تهران

در جهان امروز محيط زيست به يکي از مسايل مهم و نگران کننده تبديل شده است. توجه به محيط زيست و مسايل مربوط به آن براي نخستين بار در رسانه هاي ايالات متحده آمريکا مطرح شد. دهه 60 دهه شکوفايي و در واقع سرآغاز جدي توجه به محيط زيست در رسانه ها بود. کنفرانس هاي محيط زيستي در استکهلم، ريودوژانيرو و ژوهانسبورگ با سر و صداي زياد رسانه اي برگزار شدند. در ايران نيز توجه به مسايل محيط زيست به ويژه در دهه هاي اخير افزايش يافته است به همين منظور قوانيني براي توجه رسانه به محيط زيست وضع گرديده است. در اين نوشتار کوشش شده است تا اهميت رسانه و افکار عمومي در نهادينه کردن قوانين زيست محيطي و در نتيجه بسط حقوق محيط زيست مورد توجه قرار گيرد. نتايج اين پژوهش نشان مي دهد که در توسعه حقوق محيط زيست رسانه ها از جايگاه ممتازي برخوردارند؛ بر همين اساس توجه به محيط زيست در برنامه هاي توسعه اي کشور افزايش داشته است

                                                            

مباني فقهي حقوق محيط زيست

پژوهشنامه حقوق اسلامي بهار و تابستان 1391; 13(1 (پياپي 35)):189-206.

مباني فقهي حقوق محيط زيست

فهيمي عزيزاله,عرب زاده علي

حقوق محيط زيست - در معناي مصطلح امروزين آن - محصول بحران هاي زيست محيطي بعد از جنگ جهاني دوم و همچنين جريانات منتقد مدرنيته مي باشد. واکنش حقوقي که در ادامه سير واکنش هاي علمي، اجتماعي و سياسي سعي در حل و فصل تعارضات جدي حيات مدرن با محيط زيست دارد که از ابتدا ملتزم و مستخرج از ادبيات ديني اديان بزرگ جهاني نبوده است و شايد به همين سبب به کاربردن تعبيري همچون حقوق محيط زيست اسلامي عجيب بنمايد. مسأله اما از نقطه نظر اسلام که منصرف و بي توجه به هيچکدام از عرصه هاي حيات انساني نمي باشد، شکل ديگري پيدا مي کند، از سوي ديگر اسلام با مقيد نمودن انسان از ابتدا سعي در سامان دادن به رابطه اي متعادل و متکامل ميان انسان و محيط پيرامونش داشته است.

مقاله حاضر تلاشي اندک در جهت استخراج دست آوردهاي فقه شيعه در راستاي حفاظت از محيط زيست مي باشد. در ضمن اينکه نگارنده متوجه و معترف به اين مسأله نيز مي باشد که بررسي فقه شيعه و محيط زيست بدون در نظر گرفتن، اقتصاد، سياست، هنر و از همه مهم تر فلسفه اسلامي ابتر و ناقص است اما مجال حاضر را براي مقصود مذکور کافي نمي داند. در مقاله حاضر ذيل سه بخش به بررسي قواعد فقهي، نهادهاي فقهي و احکام فقهي در نسبت و با آثار محيط زيستي پرداخته شده و بررسي هاي حقوقي را به مجال ديگري واگذار نموده است