راهنمای حقوق محیط زیست

رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست با بیان اینکه سازمانش دو طرح برای مقابله با ریزگردها تدوین کرده است گفت: یکی از طرح ها مربوط به مسائل داخلی و دیگری در خصوص مسائل منطقه ای است.

محمدجواد محمدزاده در نشست علنی امروز (یکشنبه ۱۵ مرداد) مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ۳۵ درصد خشکی زمین که ۱۷ درصد جمعیت دنیا در انجا سکونت دارند  با پدیده ریزگردها مواجه است گفت:مردم مناطقی مثل چین و مغولستان و حتی تایلند ونقاط مختلف دیگر از جمله ایالات متحده با پدیده ریزگردها مواجه هستند.

محمدی زاده افزود: در منطقه خاورمیانه به دلایل شرایط اکولوژیکی و تغییر کاربری ها عمق ریزگردها بیشتر بوده و مشکلات بیشتری پدید آمده است.

وی با تشکر از نمایندگان به دلیل طرح درد و دل های مردم مناطق مختلف کشور خطاب به نمایندگان گفت: استحضار داشته باشید که ۹۰ درصد مشکل ریزگردها منشأ آن به خارج از مرزها برمی گردد و در خارج از مرزها باید فقط یک اقدام انجام شود این در حالی است که ۱۰ درصد مشکل مربوط به داخل است و برای آن طرح و برنامه تدوین شده است.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست یادآور شد: ما در طول ۱۰ سال اخیر با خشکسالی مواجه بودیم .در ایران که متوسط بارندگی ۲۴۸ میلیمتر بوده همین امسال که سالی خوب به شمار می آید ۱۵ استان در حد متوسط بارندگی داشتند و ۱۶ استان با کمبودرو به روبودند و حتی بعضاً در استانی مثل ایلام ۴۰ درصد بارندگی و ۶۰ درصد بارندگی داشته ایم.

محمدی زاده عدم مدیریت صحیح منابع آب را از دیگر علل تشدید ریزگردها دانست و گفت: کشوری مثل ترکیه روی رودخانه های بالادست ۱۸۰ سد احداث کرده و آورد آب در دجله و فرات بسیار افت داشته است و در کشورهای سوریه، عراق و ایران مشکل جدی ایجاد شده است.

وی یادآور شد: البته در داخل کشور هم شبیه چنین مشکلی به وجود آمده است و در دریاچه ارومیه که ۱۹ رودخانه آب به دریاچه منتقل می کنند به علت مدیریت نامناسب منابع آبی این میزان کاهش یافته است.

محمدی زاده تصریح کرد: امروز یکی از ضرورت ها مدیریت مناسب سدها است و به همین دلیل بود که دولت تصمیم گرفت ۳ سد مطالعه شده منتهی به دریاچه ارومیه را از دستور کار خارج کند.

وی مسئله بعدی در تشدید ریزگردها را تالاب های موجود خواند و افزود: تالاب های در کشور و عراق نیازمند به حق آبه هستند برای مثال تالاب دریاچه ارومیه نیاز آبی ۱/۳ میلیارد مکعب دارد در حالی که با پیگیری های سازمان محیط زیست و اهتمام وزارت نیرو ۸/۱ میلیارد مکعب آب وارد دریاچه شده است که این نشان دهنده کسری ورودی های آب به این دریاچه است.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست مدیریت ناصحیح مصارف آب را از دیگر دلایل تشدید ریزگردها برشمرد و گفت: این مسئله که در سراسر کشور عمومیت دارد نیاز به چاره اندیشی جدی از سوی دستگاه های مسئول دارد. هیچکس مخالف نیست که اصلاح مصارف کشاورزی و خانگی حل شود این مسئله مربوط به ۵۰ سال گذشته می شود.

وی با بیان اینکه دولت در این زمینه اقداماتی انجام داده است افزود: در سال گذشته فقط ۲۶۴ میلیارد تومان برای اصلاح روش های آبیاری در حوزه دریاچه ارومیه پول پرداخت کرده است اما اگر قرار است این مشکل حل شود باید اصلاح روش های آبیاری و افزایش بهره وری در دستور کار قرار بگیرد اگر تالاب های موجود در کشور همچون گاوخونی، شادگان و زاینده رود مشکل دارد نیاز به حل مشکل مصارف است.

محمدی زاده نکته ای دیگر برای مقابله با ریزگردها را طرح بیابان زدایی عنوان و تصریح کرد: برای داخل کشور ما طرحی تهیه شده است که به کمیسیون کشاورزی و ریاست مجلس تقدیم شده که وظایف ۱۴ دستگاه را برای مقابله با ریزگردها تبیین کرده است اگر منابع این دستگاه ها تأمین نشود نمی توانند اقدامی انجام دهند.

وی تصریح کرد: برای حدود ۶ میلیون هکتار اراضی درون کشور باید چاره اندیشی شود تا کنون نیز اقداماتی انجام شده ولی همچنان ۶ میلیون هکتار از اراضی بدون تدبیر و طرح باقی مانده است.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اعلام اینکه ایران کارنامه درخشانی در مقابله با بیابان دارد گفت: ایران بعد از چین درخشان ترین کارنامه را در اختیار دارد و سومین کشوری بوده است که به کنوانسیون پیوسته . این در حالی است که عراق صد و پنجاهمین کشور پیوسته به کنوانسیون بیابان زدایی است. ایران که از پیش قراولان بیابان زدایی است در سال ۲۰۱۱ از مجامع بین المللی و سازمان ملل گواهینامه تشویقی دریافت کرده است ولی همچنان با وجود اقدام در ۳ میلیون هکتار از اراضی، ۶ میلیون هکتار بلاتکلیف مانده است.

محمدی زاده تأکید کرد: بار موضوعی که بر دوش سازمان محیط زیست است بسیار سنگین است به همین دلیل ۲ طرح یکی داخلی و دیگری منطقه ای تدوین شده که طرح دوم به عراق، سوریه، اردن و عربستان کمک می کند.

وی افزود: در این طرح آمده است که حدود ۵/۶ میلیون هکتار از کانون های بحرانی باید مدیریت شود و برای تحقق موضوع برنامه ضربتی آن ۵ ساله است ایران برای اجرایی شدن این طرح فقط با کشور عراق نیاز به منابع ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار دارد و در کشورهای دیگر هم رقمی اینچنینی نیاز است.

محمدی زاده ادامه داد: در طول ۱۰ سال گذشته ۵۲۹ طوفان شن و ماسه داشته ایم و این طوفان ها از ۶ کانون بحرانی همجوار مرز ایران ایجاد شده است این ریزگرد به راحتی به کشور ما وارد می شود و تمام اقداماتی که میسر بوده انجام شده است اما در عین حال اگر کشورهای مقابل عزم نداشته باشند نمی توان اقدامی انجام داد.

وی گفت: تجهیز امکانات انجام شده و گروه هایی برای مهار ریزگردها به کشورهای اطراف راهی شده اند علی رغم اینکه با نوری مالکی در آخرین سفری که به تهران داشت صحبت  وبا وزرای محیط زیست و کشاورزی عراق بحث شده است اما ناامنی در عراق به گونه ای است که ریزگردها در این کشور اولویت ندارند با وجود عقد قراردادها منابع تخصیص نمی دهند و برای نیروهای جمهوری اسلامی امنیت ایجاد نمی کنند.

محمدی زاده با درخواست از گروه دوستی ایران و عراق برای افزایش فشارها در خصوص عمل به عقد قراردادها تصریح کرد: برای کنترل دقیق ریزگردها نیاز به ورود عربستان، سوریه و اردن است که متأسفانه در شرایط کنونی این کشورها درگیر مسائل داخلی هستند و اولویت ها برای آنها مطرح نیست.

رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست در پایان سخنان خود افزود: ما اقداماتی که می توانستیم در داخل کشور انجام دهیم انجام دادیم و از مجلس درخواست داریم دست ما را بگیرند و ما را حمایت کنند.

لاریجانی: منشأ ۷۰ درصد ریزگردها عراق بوده ،اقدامات شما معطوف به داخل است

پس از پایان سخنان رئیس سازمان حفاظت محیط زیست علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان این مطلب که ریشه مسئله گرد و غبار در عراق، عربستان و اردن است گفت: بادهایی که از سوی این کشورها می وزد موجب گرد و غبارها می شود ما در جریان مذاکرات شما با کشورهای منطقه هستیم اما حجم عظیمی از گرد و غبارها از سوی عراق وارد کشور می شود و حرکت مهمی برای جلوگیری از بروز گرد و غبارها صورت نگرفته است در آیین نامه تدوین شده هم بیشتر اقدامات معطوف به داخل است در حالی که ۷۰ درصد گرد و غبارها از کشور عراق وارد می شود.

لاریجانی تصریح کرد: انتظار داریم شما یک اقدام سازمان یافته و مستمری انجام داده و حتی اگر شده سرمایه گذاری های مشترک با عراق انجام شود چرا که این مسئله هزینه های بسیاری از نظر سلامت، کشاورزی و ابعاد مختلف ا قتصادی دارد و سرمایه گذاری های مشترک در این شرایط به نفع کشور است.

محمدی زاده در پاسخ به اظهارات لاریجانی گفت: ما دو طرح تهیه کردیم یکی مربوط به داخل است و دیگری مربوط به کشورهای منطقه بوده خوشبختانه به دلیل پیگیری هایی که انجام شد از حدود ۲ ماه قبل رئیس کارگروه مبارزه با ریزگرد شخص آقای نوری مالکی شد.

وی با بیان اینکه وزارت محیط زیست عراق هم در میدان حاضر است گفت: وزارت کشاورزی عراق به دلیل اینکه از احزاب مخالف است کارشکنی می کرد ولی نوری مالکی دستور همکاری صادر کرده است و در شرایط حاضر کار در حدود ۵۰۰ هکتار آغاز شده است ما امید داریم عراق با دستوراتی که نوری مالکی صادر می کند آینده مناسبی در همکاری ها داشته باشد.

رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست تصریح کرد: ما پیشنهاد می کنیم خطوط انتقالی به این سمت هدایت شود در عین حال امید واریم در خدمت کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس و فراکسیون حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار لایحه ای جامع در این خصوص به زودی تبیین و با تقدیم آن به مجلس به نتیجه برسیم.